Canto della Guerrra

Lied van de oorlog

Dulce bellum inexperto

Zoet is de oorlog voor wie haar niet heeft meegemaakt

Si quis habitum modo figuramque

corporis humani considerit, an non

protinus intellecturus est naturam animal

non bello, sed amicitiae,

non exitio, sed saluti, non

iniuriae, sed beneficentiae genuisse?

Wanneer iemand de houding en de vorm van het menselijk lichaam zou beschouwen, is het dan niet dadelijk begrijpelijk dat hij van nature een dier is geschapen niet voor oorlog, maar voor vriendschap, niet voor verderf, maar voor welzijn, niet voor onrecht, maar voor weldadigheid?

Super haec

admirabili quadam varietate

dotes tum animorum tum corporum inter mortales partita est nimirum ut singulis invenirent quod vel amarent ac susciperent ob excellentiam, vel ob usum et necessitatem ambient ex amplecterentur

Bovendien is onder de stervelingen natuurlijk

een bewonderenswaardige verscheidenheid van gaven verdeeld, hetzij van geest, hetzij van lichaam, zodat ieder vindt wat hij beminnen kan en zich tot voorbeeld stellen, dan wel wegens nut en noodzaak na kan streven.

Denique indidit divinae mentis scintillulam

ut, nullo etiam

ostenso praemio, tamen per se iuvet

bene mereri de omnibus.

Tenslotte heeft zij ingebracht een vonkje van de goddelijke geest opdat hij, zelfs als er geen voorgespiegelde beloning is, toch uit zichzelf helpt door zich verdienstelijk te maken voor allen.

Quid accidit ut in feram degenerarit?

Wat is er gebeurd dat hij tot een monster is verworden

Quae saga mentem humanam

excantavit, et incantavit belluinam ?

Welke waarzegster heeft de menselijke aard weggetoverd en er een monsterlijke ingetoverd ?

Quae Circe nativam vertit formam?

Welke Circe veranderde de aangeboren gestalte?

Quid venit in mentem ut te ipsum in tam immanem belluam transformares, ut nulsa iam bellua futura sit bellua sicum homine componatur

Wat kwam in de geest dat jijzelf in zo'n vreselijk monster bent veranderd, dat geen toekomstig monster meer met het menselijk monster vergeleken kan worden.

Nihil est tam scelerosum, nihil tam atrox quod non probetur, si id commendet

assuetudo

Niets is zo misdadig, niets zo gruwelijk dat het niet wordt goedgekeurd, indien het aannemelijk is gemaakt door de gewoonte.

Semel receptum haud nostro ducitur

arbitrio sed suo fertus impetu.

Eenmaal aanvaard wordt hij geenszins geleid door ons oordeel, maar door zijn drift.

Quod ferro paratum est

ferro vicissum amittur

Wat door het zwaard is verkregen,

gaat door het zwaard op zijn beurt verloren

Bellum quid aliud est quam multorum commune homicidium et latrocinium

Wat is oorlog anders dan gemeenschappelijke doodslag en roofmoord van velen.

Belligeramur assidue, gens cum gente colliditur, regnum cum regno, civitas cum civitate, princeps cum principe, populus cum populo et affinis cum affini, cognatus cum cognato, frater cum fratre, filius cum patre.

We voeren voortdurend oorlog, stam botst met stam, rijk met rijk, stad met stad, vorst met vorst, volk met volk en familielid met familielid, bloedverwant met bloedverwant, broer met broer, zoon met vader.

O caecitatem mentis humanae haec

nemo miratur, nemo detestatur.

O blindheid van de menselijke geest, waar niemand zich over verwonderdt, die niemand vervloekt.

Quod ferro paratum est

ferro vicissim amittur

Wat door het zwaard is verkregen,

gaat door het zwaard op zijn beurt verloren

Dulce bellum inexperto

Zoet is de oorlog voor wie haar niet heeft meegemaakt