Programma 2010
"Op een dag zal ik het je zeggen"

In 2010 zal het 4 Mei-Projekt samen met Jeugdkoor van de Kielzog Koorschool Hoogezand - Sappemeer een muziekprogramma brengen over kinderen die moeten leven in de oorlog. De regie is in handen van Tim Meeuws.

Het programma "Op een dag zal ik het je zeggen" dragen we op

aan alle kinderen in de oorlog gedood en
aan alle kinderen van Theresiënstadt,
aan alle kinderen die niet in vrijheid en veiligheid opgroeien.

Het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) spreekt over bescherming en zorg die nodig zijn voor het welzijn van het kind en over het recht op leven en ontwikkeling. Dertig jaar na de inwerkingtreding van het IVRK op 2 september 1990, is er nog steeds op grote schaal sprake van oorlogsgeweld tegen kinderen. Het is een van de grofste misstanden en schandalen van deze moderne tijd, dat kinderen moeten opgroeien in oorlogsgeweld, dat ze sterven door kogels, zelfs worden ingezet in gevechten juist omdat ze kind zijn.

Er is nog een lange weg te gaan.

We staan stil bij alle kinderen die slachtoffer zijn van de oorlog en geweld.
Zelfs in deze duisternis hebben kinderen de toekomst, zijn ze de toekomst. De kinderwereld moet een wereld zijn van veiligheid, van vrolijkheid en dromen.
In hoop, creativiteit en plezier kunnen ze de kracht vinden om de hel te trotseren!

Programma

Liturgie Nr. 2 (1982), 'Voor kinderen die in de oorlog gedood zijn'.
Muziek Mikis Theodorakis, tekst Livadhitis en Theodorakis.
Uitvoering: het koor van het 4 Mei-Projekt.
Solisten: Allard ten Dam (tenor), Channah Michon (sopraan), Kirsten Andelbeek (alt).

(Ook in 1988 uitgevoerd door het 4 Mei-Projekt)

Muziekstuk voor solisten en meerstemmig a-capellakoor uit 1982.
Het werk bestaat uit 14 delen, waarvan er 10 worden uitgevoerd. Centraal staat een korte ode aan Anne Frank. Het werk is opgebouwd als een nachtwake zoals die in de Grieks-orthodoxe liturgie voorkomt, en volgt het verloop van een nacht.

Het eerste gedeelte is een Avondgebed, waarvan de eerste verzen als volgt luiden:

's avonds open ik de deur
en houd de lamp in de hoogte
opdat de bedroefden der aarde haar zien
en komen om gezelschap te vinden.

Het laatste deel is een Ochtendgebed, gepresenteerd als een psalm voor de liefde.
Het werk is opgedragen aan kinderen die aan de oorlog zijn geofferd, maar de ondertoon van het werk is toch de hoop op een betere toekomst.

De volledige Griekse tekst en Nederlandse vertaling kun je hier lezen

Theodorakis (1925), Grieks componist en politicus, was tijdens de tweede Wereldoorlog en tijdens de Griekse burgeroorlog van 1944 tot 1949 actief in het verzet. Toen in 1967 na een staatsgreep de kolonels in Griekenland aan de macht kwamen ging Theodorakis ondergronds. Het werd verboden om de muziek van Theodorakis te spelen en te beluisteren. Hij werd gearresteerd, verbannen en later geďnterneerd in een concentratiekamp te Oropos.

Dankzij een internationale campagne werd hij in 1970 uit Griekenland verbannen. Tijdens zijn verbanning werd hij een boegbeeld van het verzet. Na de val van het kolonelsregime kwam hij terug naar Griekenland. Naast zijn werk als musicus ging hij in de politiek. Hij was meermalen lid van het Griekse parlement en ook minister.

Brundibár, mini-opera voor kinderkoor in twee delen.
Componist: Hans Krása, naar libretto van Adolf Hoffmeister.
Uitvoering: Jeugdkoor van de Kielzog Koorschool Hoogezand - Sappemeer o.l.v. Wim van de Laar.
Solisten: Allard ten Dam (tenor), Channah Michon (sopraan), Eline Norder (sopraan), Kirsten Andelbeek (alt).
Musici: Theo Bodewits, accordeon. Maren Poelman, slagwerk en Johanan Havinga, piano.

Brundibár wordt in theatrale setting uitgevoerd onder regie van Tim Meeuws.

Brundibár (gecomponeerd in 1938) was een anti-oorlogfabel naar Aristophanes' in 411 geschreven blijspel Lysistrata, waarin het de vrouwen zijn die de mannen dwingen om vrede te sluiten. Het is een eenvoudig verhaal over twee kinderen die moeten bedelen omdat hun moeder ziek is en niet kan werken. Als ze op een dag op de markt een orgeldraaier horen, krijgen ze een idee. Ze gaan zingen op de markt om op die manier geld te verdienen. Helaas hoort Brundibár, de orgeldraaier, hiervan en hij gaat de kinderen flink dwarszitten. De dieren en de kinderen van het dorp hebben medelijden en gaan hen helpen. Het stuk eindigt met een vreugdevol overwinningslied op het kwaad.

Brundibár heeft een belangrijke rol gespeeld in Theresienstadt. De uitvoeringen hadden een positieve uitwerking op spelers en publiek. De levenskracht die de kinderen op het toneel uitstraalden gaf hoop. De orgeldraaier werd beschouwd als Hitler en het vreugdelied na Brundibárs nederlaag was het lied vol vreugde over de nederlaag van Hitler.

Hans Krása, joods componist met een Duitse moeder en een Tsjechische vader, componeerde de kinderopera Brundibár in 1938. Toen de nazi in 1939 Tsjechoslowakije binnenvielen verboden ze culturele activiteiten voor joden. In het geheim bereidde Hans Krása de uitvoering van Brundibár voor met kinderen uit het joodse weeshuis in Praag. Na meer dan 1 jaar repeteren kon de eerste uitvoering in 1941 plaatsvinden, maar Krása was toen al gedeporteerd naar het concentratiekamp Theresiënstadt. De partituur ging verloren, maar Krŕsa slaagde erin om aan de hand van een binnengesmokkelde pianopartituur een nieuwe versie te componeren. De premičre van Brundibár in het kamp was in september 1943 in een uitvoering die was aangepast aan de instrumenten die voorhanden waren. Daarna is Brundibár nog meer dan vijftig keer uitgevoerd, steeds met wisselende instrumenten en kinderen. Nagenoeg alle kinderen zijn later naar Auschwitz getransporteerd en daar vermoord.

Five Childhood Lyrics, John Rutter, geďnspireerd door kinderdromen en vertellingen,
Componist: John Rutter op basis van traditionele Engelse kinderliedjes
Soliste: Eline Norder (sopraan)
Uitvoering: koor van het 4 Mei-Projekt

Vrolijke, prachtig gecomponeerde liederencyclus voor a-capellakoor. Deze compositie uit 1973 is een eerbetoon aan de wereld van de kinderen. John Rutter koos liedjes die hij zich kon herinneren uit zijn eigen jeugd.
Deze Childhood Lyrics staan voor ons symbool voor het zorgeloze, veilige, vrolijke leven, waar ieder kind recht op heeft.

John Rutter (Londen, 24 september 1945) is een Brits componist, organist en koordirigent. Hij schrijft hoofdzakelijk composities voor koren. Hij gebruikt invloeden uit de Engelse, Franse en Duitse koortradities, met enige sporen van popmuziek en jazz.

Bijzondere activiteiten

  • Voor het programma "Op een dag zal ik het je zeggen" is een lespakket samengesteld voor scholieren uit de hoogste groepen van de basisschool en de laagste groepen van het voortgezet onderwijs. Het pakket is bedoeld voor de vakken maatschappijleer en geschiedenis. Het leerlingengedeelte bevat theorie, verwerkingsopdrachten, kijk- en luisterwijzers, en een CD met muziekfragmenten; het pakket bevat tevens aanwijzingen voor de docent.
  • In de plaatsen waar een concert wordt gegeven een schoolklas worden "geadopteerd". Dat wil zeggen, dat een specifieke relatie zal worden gelegd met de klas en de leraar. De klas zal het lespakket behandelen en de klas zal worden uitgenodigd om de voorstelling tegen gereduceerde prijs te bezoeken.


Concertdata 2010

Dinsdag 13 april 20.15 uur De Buitenplaats, Eelde
Zaterdag 17 april 20.00 uur Natuurmuseum Leeuwarden
Zondag 25 april 15.30 uur Geert Groote College, Amsterdam
Woensdag 28 april 20.00 uur Theater het Kielzog, Hoogezand
Dinsdag 4 mei 21.00 uur Kl. Zaal Oosterpoort, Groningen
Zondag 9 mei 15.30 uur Centrumkerk, Hoofdstraat W 36, Winsum(Gr)

"Zelfs in de diepste duisternis kan schoonheid ontstaan."