Programma 2008, ‘I have a dream’

Een programma over mensenrechten


Concert 4 Mei-Projekt, Bremen, 19 april 2008 (foto Hartmuth Bendig)

In 2008 brengt het 4 Mei-Projekt een Engelstalig muziekprogramma over mensenrechten. Wij staan er dan bij stil dat het 60 jaar geleden is dat in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens is aangenomen.

De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens vormt een belangrijke basis voor democratie, omdat ze de burger tegen machtsmisbruik van overheden beschermt en de plichten van overheden jegens burgers (en niet-burgers!) vastlegt. Democratie en mensenrechten moeten nog steeds worden bevochten op vervolging, onderdrukking, uitbuiting, discriminatie en ander onrecht. In ons programma krijgen onder andere de beroemde rede van Martin Luther King, "I have a dream", de vredesrede van Kofi Annan uit 2001 over het meisje uit Afghanistan en de tekst uit de Verklaring van de Rechten van de Mens een plaats. Enkele gezongen haiku (een van oorsprong Japanse dichtvorm met eenvoudige, korte natuurobservaties) over de vlinder, het symbool voor verandering en geestelijke vrijheid, verbinden alle onderdelen met elkaar...

Het programma wordt gecompleteerd met een spectaculair pianowerk voor vier handen van de Amerikaanse hedendaagse componist George Crumb, uitgevoerd door Olga Karelova en Ronald Kedra, uitmuntende Russische pianisten en vaste begeleiders van het 4 Mei-Projekt. Klik hier voor Olga's toelichting.

Pieter Kole, dirigent, is evenals voorgaande jaren artistiek leider van het programma.
De concerten zijn in april en mei 2008.

Het concert op 4 mei 2008 in de Der Aa-Kerk is geopend met een toespraak van de thans in Nederland wonende Harcourt Klinefelter, destijds medewerker van M.L. King.

Het programma               Interview OOG-radio 26 april

Achtergrond
17e Eeuwse denkers als John Locke en Baruch de Spinoza formuleerden al enkele grondslagen voor de huidige mensenrechten:

  • De overheid berust op een vrijwillige overeenkomst van vrije burgers. Verzet tegen vrijheidsbeknotting door een overheid, dus tegen tirannie, is dus principieel gerechtvaardigd.
  • De overheid moet vrijheid van geweten, en dus van godsdienst, waarborgen en beschermen. De overheid is daarom principieel tolerant.
  • Ieder mens bezit het recht op leven, vrijheid, veiligheid en bezitsbescherming.
  • Politieke instituties als een parlement moeten op naleving toezien.
Deze ideeën kregen steeds meer politieke gevolgen:
  • In de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring (1776) werd gesteld dat iedereen gelijk is voor de wet.
  • Na de Franse revolutie (1789) werd in Frankrijk de eerste universele mensenrechtenverklaring opgesteld. Nederland kreeg 1795 een grondwet naar Frans voorbeeld.
  • In 1856 werd de doodstraf afgeschaft , en in 1863 de slavernij.
  • Aan het eind van de 19e eeuw werd de eerste Geneefse conventie inzake oorlogsrecht ondertekend.
  • Na de Eerste Wereldoorlog werd de Volkenbond opgericht.

Het beschermen van mensenrechten bleef een nationale zaak, totdat na de Tweede Wereldoorlog de Verenigde Naties werden opgericht, met als doel de wereldvrede te handhaven. De verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog zorgden voor internationale samenwerking op het gebied van handhaving van de vrede en veiligstellen van de mensenrechten. Op 10 december 1948 werd de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens vastgesteld en in aanvulling daarop in 1989 het Verdrag inzake de rechten van het kind ondertekend.

Doelstelling en belang van het project

Ondanks deze verdragen worden in veel landen de mensenrechten nog op grote schaal geschonden. Recht op veiligheid, zelfbeschikking, voedsel, vrije meningsuiting is in veel landen niet gegarandeerd. Kinderarbeid is nog wijdverbreid. Recht op eigendom, op onderwijs en op goede gezondheidszorg is in veel landen nog lang geen realiteit. Armoede is nog steeds een groot probleem.
Ook in de westerse, democratische landen komen mensenrechten in het gedrang. Uit naam van de strijd tegen het terrorisme worden persoonsgegevens gekoppeld, uitgewisseld en aan marktpartijen en andere staten ter beschikking gesteld. Dit bedreigt de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, een wezenlijk mensenrecht en een belangrijke democratische verworvenheid.
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens is een neerslag van de lessen die de wereld uit de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog heeft getrokken. Wij zien een rechtstreeks verband tussen herdenken op 4 mei en strijden voor de naleving van mensenrechten, overal ter wereld, nu.
Een strijd, die nooit gestreden zal zijn, zolang staten hun eigen burgers blijven discrimineren, vervolgen, opsluiten, of zelfs ter dood veroordelen op grond van taal, kleur, geslacht, afkomst, mening, seksuele geaardheid…
Het thema van 'I have a dream' past volgens ons uitstekend bij het 4 Mei-Projekt. Pal staan voor de rechten van de mens betekent ook: het blijvend bevechten van democratische verworvenheden, zodat wij op 5 mei onze vrijheid kunnen blijven vieren! Een vrijheid die in grote delen van de wereld nog ontbreekt.
En zonder vrijheid elders is onze vrijheid een onvoltooide...

Concertdata en locaties:

19 april 16.00 uur Friedenskirche, Bremen
20 april 15.30 uur Remonstrantse kerk, Groningen
27 april 15.30 uur Bergkerk, Deventer
3 mei 15.30 uur Podium Mozaiek, Amsterdam
4 mei 21.00 uur Der Aa-kerk, Groningen