Kom vanavond met verhalen
hoe de oorlog is verdwenen,
en herhaal ze honderd malen:
alle malen zal ik wenen.
Hoe weten ze, dat in de Tweede Wereldoorlog in Europa 6 miljoen joden zijn vermoord.
Hoe weten ze, dat 105.000 van de 140.000 Nederlandse joden de oorlog niet overleefd hebben.
Hoe weten ze dat slechts 20 van de 493 Winschoter joden zijn teruggekeerd.
En hoe weten ze wie de slachtoffers waren?
Anne Frank heeft haar dagboek geschreven, maar de miljoenen anderen? Mensen die in de verkeerde eeuw leefden, die een verkeerde huidskleur of religie hadden of een verkeerde etnische achtergrond. Als de stemmen van getuigen zijn verstomd, hoe zullen ze het weten?
"En die herdenking gaat maar door en door, ik zou willen dat het niet meer nodig was", zei Fia Polak die als jong meisje vernietigingskamp Auschwitz overleefde.Zolang we herdenken vergeten we niet wat de gevolgen van racisme, antisemitisme, discriminatie en vreemdelingenhaat kunnen zijn. Vrijheid en vrede moeten onderhouden worden, ook als velen geen directe bedreigingen ervaren.
Wij zijn bevoorrecht te leven in een democratische rechtsstaat, met vrijheid van meningsuiting, met vrijheid van godsdienst, hoe moeizaam de omgang ermee soms ook is.
Laten we beseffen, steeds weer opnieuw beseffen, hoe waardevol en kwetsbaar de vrijheid is.